Quy Trình Điều Chế Bột Kombucha Chuẩn Công Thức

Quá trình để có được thành phẩm bột Kombucha chất lượng về hương vị, kết cấu và tỷ lệ lợi khuẩn cao cùng sự đánh giá chuẩn an toàn thực phẩm là một thách thức lớn dành cho các nhà sản xuất chế biến thực phẩm. Các khâu điều chế như chọn nguyên liệu để làm men giống Kombucha hay chọn loại trà, đường….đến thời gian như thế nào là hợp lý cho quá trình lên men thành công, đều được điều chỉnh và kiểm tra nghiêm ngặt qua vô số lần điều chế. 

Vậy yếu tố then chốt nào để bột Kombucha thành phẩm có được chất lượng ổn định về hương vị đặc trưng và các lợi ích tốt cho sức khỏe mà còn dễ bảo quản, dễ sử dụng? Hãy cùng Aroma khám phá quy trình điều chế bột Kombucha chuẩn công thức nhằm đem tới một sản phẩm vừa ứng dụng đa dạng trong ngành nước uống, vừa là thức uống bổ dưỡng và tiện lợi nhé!

1. Tổng quan về bột Kombucha

Bột Kombucha vốn là một sản phẩm ở dạng bột được sấy khô từ thức uống lên men là Kombucha truyền thống. Để có được Kombucha ở dạng bột, nó đã từ dạng thức uống chứa nhiều lợi khuẩn và enzyme thông qua quy trình sấy khô bởi các thiết bị công nghệ cao (sấy phun), như thế các chất dinh dưỡng mới có thể được giữ lại ở dạng bột. Vì vậy, bột Kombucha thành phẩm cuối có thể vừa giữ lại được vị chua ngọt đặc trưng từ nước uống Kombucha, vừa có thể đem lại sự nhanh chóng và tiện lợi đến cho người dùng mà không mất mất đi giá trị dinh dưỡng vốn có.

Ngày nay, bột Kombucha không chỉ được pha chế thành thức uống mà còn có nhiều ứng dụng linh hoạt khác. Nó có thể được dùng như một nguyên liệu tự nhiên trong chế biến thực phẩm như sinh tố, làm bánh, hoặc thậm chí là đắp mặt nạ dưỡng da. Tính ứng dụng linh hoạt của bột Kombucha trong đa dạng mặt hàng sản xuất đã mang nhiều lợi ích sức khỏe đến gần hơn với người tiêu dùng đang trong nhịp sống bận rộn, giúp họ hình thành một lối sống lành mạnh và hiện đại.

1. Các thành phần cơ bản để có bột Kombucha

Nguyên liệu cần có để làm thành bột Kombucha gồm trà, đường, nước lọc và một "mẹ nấm" kombucha (SCOBY).

“Mẹ nấm” Kombucha (SCOBY):

Đây chính là thành phần chính của quá trình lên men để tạo ra Kombucha. "Mẹ nấm" Kombucha, hay còn gọi là SCOBY, là một lớp màng cellulose dày, có màu trắng đục hoặc nâu nhạt, kết cấu dai và có mùi thơm chua nhẹ đặc trưng. SCOBY đóng vai trò là môi trường lên men tự nhiên cho các lợi khuẩn và men (nấm). Chất lượng của "mẹ nấm" Kombucha này sẽ quyết định trực tiếp đến quá trình lên men và hương vị Kombucha thành phẩm. Một SCOBY chất lượng, hoạt động tốt chính là yếu tố then chốt để cho ra thức uống Kombucha chuẩn vị, giàu dưỡng chất và an toàn cho sức khỏe.

 

Trà:

Để có được Kombucha thành phẩm thì trà chính là một nguyên liệu cần thiết cho quá trình lên men. Theo nhiều công thức chung, trà đen hoặc trà xanh sẽ được sử dụng phổ biến dưới dạng túi lọc hoặc lá khô. Quá trình sử dụng trà không chỉ cung cấp hương vị cho Kombucha mà nó còn là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho cho "mẹ nấm" Kombucha (SCOBY) phát triển trong suốt quá trình lên men. Chọn đúng loại trà sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình lên men từ hương vị, màu sắc đến chất lượng của Kombucha thành phẩm. Ủ đúng cách cho đúng loại trà chính là mấu chốt tạo nên công thức Kombucha thơm ngon và giàu dinh dưỡng.

 

Đường: 

Không thể bỏ qua đường - thành phần cơ bản trong bất kỳ công thức nước uống nào, kể cả là quá trình lên men ở Kombucha. Không dừng lại ở vai trò tạo ngọt thường thấy, đường khi ở trong công thức Kombucha chính là nguồn thức ăn chính cho các loại men (nấm) trong "mẹ nấm" Kombucha (SCOBY), khi đó nó sẽ tạo ra các axit hữu cơ, CO2 cùng một lượng nhỏ cồn trong quá trình lên men. Phổ biến nhất là đường trắng tinh luyện, dù vậy cũng có thể dùng đường mía không tẩy trắng hoặc đường thốt nốt để tạo thêm hương vị đa dạng cho thành phẩm Kombucha. Lưu ý, lượng đường sử dụng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ lên men và hương vị cân bằng giữa vị ngọt và chua của Kombucha thành phẩm.

 

Nước:

Nhân tố cuối cùng cũng quan trọng không kém trong quá trình pha chế, lên men Kombucha chính là nước. Đây là thành phần chiếm tỷ lệ lớn nhất trong công thức, nên cần ưu tiên dùng nước đã lọc sạch vì nếu chứa tạp chất như clo hay flour sẽ gây ức chế hoặc tiêu diệt các lợi khuẩn, men có trong "mẹ nấm" Kombucha (SCOBY), làm gián đoạn quá trình lên men. Ngoài ra, cần có thêm "nước khởi tạo" (starter tea) cho một lượng nhỏ Kombucha đã lên men từ mẻ trước. Nó sẽ giúp axit hóa môi trường, ngăn nấm và nuôi sẵn một quần thể vi sinh vật hoạt động mạnh, giúp kích hoạt và đẩy nhanh quá trình lên men cho mẻ Kombucha mới, đảm bảo thành phẩm có chất lượng ổn định.

 

3. Quy trình điều chế bột Kombucha

3.1. Pha trà đường

Đây là bước đầu tiên của công thức nhằm tạo ra môi trường dinh dưỡng cho quá trình lên men Kombucha. Chuẩn bị hỗn hợp trà đường theo công thức 1 lít nước, 100g đường và 4g trà (trà đen hoặc trà xanh). Đun sôi nước rồi cho trà vào ủ từ 5-10 phút nhằm lấy được nhiều tinh chất từ lá trà ra nhất có thể, tiếp đó là vớt bã trà ra và cho đường vào khuấy đều đến khi tan hoàn toàn. Chú ý, hỗn hợp đường cần được để nguội hoàn toàn bằng với nhiệt độ phòng trước khi đến bước điều chế tiếp theo vì nhiệt độ cao sẽ tiêu diệt các lợi khuẩn và nấm men trong "mẹ nấm" Kombucha.

 

3.2. Lên men lần 1 (F1) - khâu quan trọng trong quy trình điều chế bột Kombucha

Giai đoạn lên men lần thứ nhất (F1) là bước then chốt, nơi thức uống Kombucha cơ bản được hình thành. Quy trình này bắt đầu bằng việc đổ hỗn hợp trà đường đã nguội hoàn toàn vào bình thủy tinh sạch đã được khử trùng. Tiếp theo, "mẹ nấm" SCOBY cùng với 1-2 muỗng canh nước Kombucha mồi (starter tea) được cho vào bình để kích hoạt quá trình lên men. Miệng bình được đậy kín bằng vải mỏng hoặc khăn giấy và cố định bằng dây thun, nhằm ngăn bụi bẩn và côn trùng nhưng vẫn đảm bảo không khí có thể lưu thông. Bình Kombucha sau đó được ủ ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp với nhiệt độ lý tưởng từ 24-30°C trong khoảng 7 đến 14 ngày. Sau 7 ngày, có thể bắt đầu nếm thử để kiểm tra, mẻ Kombucha đạt chuẩn sẽ có vị chua dịu, thanh mát và hương thơm đặc trưng, đánh dấu sự thành công của quá trình F1 và sẵn sàng cho các bước xử lý tiếp theo để trở thành bột.

 

3.3. Lọc và làm khô

Lọc

Sau khi kết thúc quá trình lên men lần thứ nhất (F1), Kombucha sẽ được chuyển sang công đoạn lọc. Ở bước này, phần nước Kombucha thành phẩm được lọc kỹ qua nhiều lớp vải màn hoặc dụng cụ chuyên dụng để tách riêng "mẹ nấm" SCOBY và toàn bộ men đã lắng xuống ra khỏi dịch lỏng. Việc lọc sạch này đảm bảo cho thành phẩm bột Kombucha cuối cùng đạt được độ tinh khiết và mịn màng tối ưu, đồng thời ngăn ngừa hiện tượng lên men tiếp tục không mong muốn. Dung dịch Kombucha trong suốt thu được sau khi lọc sẽ tiến đến bước làm khô tiếp theo.

 

Sấy khô

Dung dịch Kombucha sau khi lọc sẽ trải qua quá trình làm khô bằng công nghệ sấy phun (spray drying) hoặc sấy thăng hoa (freeze drying) ở nhiệt độ thấp. Đây là bước then chốt để đưa Kombucha từ dạng lỏng sang dạng bột khô, tiện lợi. Nhiệt độ và các thông số kỹ thuật được kiểm soát nghiêm ngặt trong suốt quá trình nhằm mục đích loại bỏ hoàn toàn nước nhưng vẫn bảo toàn tối đa các lợi khuẩn (probiotics), enzyme và dưỡng chất quý giá vốn có của Kombucha. Kết quả thu được là bột Kombucha mịn, dễ dàng hòa tan và bảo quản, giữ trọn được hương vị và lợi ích sức khỏe từ thức uống Kombucha truyền thống.

3.4. Bảo quản

Thiết kế bao bì

Bao bì dành cho bột Kombucha được thiết kế chuyên biệt nhằm bảo vệ tối đa chất lượng sản phẩm khỏi các tác nhân bên ngoài. Loại bao bì thường được sử dụng là màng nhựa đa lớp hoặc túi foil có cấu trúc chống ẩm, chống oxy hóa và cản ánh sáng hoàn toàn. Thiết kế này đặc biệt quan trọng vì nó ngăn chặn hơi ẩm xâm nhập - yếu tố có thể khiến bột Kombucha vón cục và giảm chất lượng, đồng thời bảo vệ các lợi khuẩn và enzyme nhạy cảm trong bột Kombucha khỏi tác động của ánh sáng và không khí, từ đó duy trì trọn vẹn hoạt tính sinh học của sản phẩm trong suốt thời hạn sử dụng.

Quy trình đóng gói

Quy trình đóng gói bột Kombucha được thực hiện trong môi trường có kiểm soát độ ẩm nghiêm ngặt để đảm bảo sản phẩm không hấp thụ hơi ẩm từ không khí. Ngay sau khi hoàn thành công đoạn sấy khô, bột Kombucha được chuyển thẳng đến hệ thống đóng gói tự động, nơi nó được cân định lượng chính xác và đổ vào các túi bao bì chuyên dụng đã được chuẩn bị sẵn. Tiếp theo, quá trình hút chân không hoàn toàn hoặc bơm khí Nitơ được áp dụng để loại bỏ oxy bên trong túi, tạo ra môi trường bảo quản lý tưởng giúp kéo dài thời hạn sử dụng và bảo toàn các dưỡng chất quý giá trong bột Kombucha. Cuối cùng, bao bì được hàn kín nhiệt và dán nhãn mác đầy đủ thông tin trước khi xuất kho.

3.5. Kiểm tra chất lượng - hoàn thiện quy trình điều chế bột Kombucha

Quy trình kiểm định chất lượng toàn diện

Bột Kombucha thành phẩm được bảo quản trong môi trường khô ráo, thoáng mát và tránh ánh sáng để duy trì ổn định chất lượng. Quy trình kiểm soát chất lượng toàn diện được thực hiện xuyên suốt, bắt đầu từ khâu kiểm tra nguyên liệu đầu vào cho đến thành phẩm cuối cùng. Mỗi lô bột Kombucha đều được lấy mẫu và phân tích bằng các thiết bị chuyên dụng để đánh giá các chỉ số quan trọng như độ ẩm, độ hòa tan, hàm lượng lợi khuẩn (probiotics), hoạt tính enzyme và các chỉ tiêu vi sinh đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Sau khi đóng gói, hệ thống kiểm soát chất lượng tiếp tục thực hiện kiểm tra ngẫu nhiên về độ kín của bao bì, khối lượng, màu sắc và khả năng duy trì chất lượng trong suốt thời hạn sử dụng. Quy trình nghiêm ngặt này đảm bảo từng sản phẩm bột Kombucha đến tay người tiêu dùng đều đạt các tiêu chuẩn chất lượng cao nhất, giữ nguyên được những lợi ích sức khỏe vốn có của Kombucha.

4. Lưu ý khi sử dụng bột Kombucha

Để pha chế Kombucha từ dạng bột đạt chất lượng tối ưu, cần lưu ý một số điểm quan trọng. Trước hết, tỷ lệ pha chuẩn được khuyến nghị là 1 lít nước, 100g đường và 4 gam trà. Vệ sinh là yếu tố then chốt - tất cả dụng cụ đều phải được khử trùng kỹ lưỡng. Sau khi pha trà đường, cần đảm bảo hỗn hợp đã nguội hoàn toàn trước khi cho SCOBY vào và đậy miệng bình bằng vải thoáng khí. Chỉ sử dụng bình thủy tinh vì axit trong quá trình lên men Kombucha có thể phản ứng với kim loại và nhựa. Trường hợp không có nước Kombucha mồi, có thể thay thế bằng giấm táo tự nhiên. Để tạo thêm gas, có thể thực hiện lên men lần 2 bằng cách ủ Kombucha với trái cây trong chai kín từ 2-7 ngày. Thành phẩm Kombucha sau cùng nên được bảo quản trong chai thủy tinh ở ngăn mát tủ lạnh.

5. Mua bột kombucha ở đâu uy tín? 

Công ty TNHH Thực Phẩm Aroma là một trong những đơn vị cung cấp bột Kombucha uy tín và chất lượng hàng đầu tại Việt Nam. Với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực nguyên liệu và phụ gia thực phẩm, Aroma luôn cam kết mang đến sản phẩm bột Kombucha đạt tiêu chuẩn cao về độ tinh khiết, an toàn và giàu dinh dưỡng. Bột Kombucha của Aroma được sản xuất từ nguồn nguyên liệu được chọn lọc kỹ lưỡng, quy trình lên men và sấy khô hiện đại, đảm bảo giữ trọn các lợi khuẩn, enzyme và chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe.

Aroma đã trở thành đối tác tin cậy của nhiều doanh nghiệp trong các ngành thực phẩm, đồ uống dinh dưỡng, dược phẩm, cũng như lĩnh vực làm đẹp và chăm sóc sức khỏe. Với ưu điểm tiện lợi, linh hoạt và chất lượng ổn định, sản phẩm bột Kombucha của Aroma ngày càng được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng. Mọi thông tin chi tiết vui lòng liên hệ 0938 875 085 (Zalo) để được tư vấn và báo giá nhé.