Ngày nay, Prebiotics và Probiotics đang trở thành những thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực sức khỏe và dinh dưỡng, đặc biệt là khi xuất hiện trong các loại thực phẩm chức năng và chế độ ăn uống hàng ngày. Với khả năng hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh vật và tối ưu hóa chức năng tiêu hóa, hai khái niệm này ngày càng nhận được sự quan tâm từ cộng đồng. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích mà Prebiotics và Probiotics mang lại, chúng ta cần hiểu rõ chúng là gì, vai trò cụ thể của chúng đối với cơ thể, và cách bổ sung một cách hiệu quả.

1. Prebiotics và Probiotics là gì?

Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO), probiotics là "các vi sinh vật sống, khi được tiêu thụ với số lượng đủ, sẽ mang lại lợi ích sức khỏe cho vật chủ". Các vi sinh vật phổ biến trong nhóm này bao gồm Lactobacillus, Bifidobacterium và Saccharomyces boulardii.

Prebiotics được định nghĩa là "các hợp chất không tiêu hóa được, khi được tiêu thụ sẽ chọn lọc kích thích sự phát triển và/ hoặc hoạt động của một số vi sinh vật có lợi trong ruột, từ đó mang lại lợi ích sức khỏe cho vật chủ". Prebiotics thường là các chất xơ hòa tan hoặc carbohydrate như inulin và fructooligosaccharides (FOS).

1.1. Tầm quan trọng của Prebiotics và Probiotics đối với sức khỏe

• Probiotics giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột bằng cách bổ sung các vi khuẩn có lợi, hạn chế sự phát triển của các vi khuẩn gây hại. Điều này hỗ trợ tiêu hóa, giảm nguy cơ nhiễm trùng đường ruột và đường tiết niệu và hấp thu dưỡng chất hiệu quả hơn. Probiotics đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm triệu chứng tiêu chảy (bao gồm tiêu chảy do kháng sinh), táo bón, đầy hơi, và hội chứng ruột kích thích (IBS). Probiotics cũng có khả năng làm giảm viêm, tăng cường đáp ứng miễn dịch chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài

• Prebiotics cung cấp nguồn dinh dưỡng cho các vi khuẩn có lợi, giúp chúng sinh sôi và hoạt động mạnh mẽ hơn trong môi trường ruột. Khoảng 70% hệ thống miễn dịch của cơ thể liên quan trực tiếp đến đường ruột. Việc duy trì sự cân bằng của hệ vi sinh vật đường ruột nhờ probiotics và prebiotics có thể kích thích sản xuất các tế bào miễn dịch, cải thiện hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể. Một số loại probiotics và prebiotics có thể làm giảm viêm và cải thiện triệu chứng của các bệnh viêm ruột như viêm loét đại tràng (Ulcerative Colitis) và bệnh Crohn.

2. Probiotics là gì?

2.1. Cơ chế hoạt động của probiotics

• Cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột: Probiotics giúp duy trì tỷ lệ hợp lý giữa vi khuẩn có lợi (như Lactobacillus và Bifidobacterium) và vi khuẩn gây hại trong ruột. Khi vi khuẩn có lợi chiếm ưu thế, chúng tạo ra một môi trường không thuận lợi cho sự phát triển của các vi sinh vật gây hại, từ đó giúp duy trì sự ổn định của hệ vi sinh vật đường ruột.

• Ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại: Probiotics sản xuất các hợp chất kháng khuẩn tự nhiên (như axit lactic, hydrogen peroxide) giúp ức chế vi khuẩn gây bệnh. Chúng cạnh tranh với vi khuẩn gây hại về không gian và nguồn dinh dưỡng trong ruột, từ đó làm giảm khả năng sinh sôi của các vi khuẩn này.

• Hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng: Probiotics giúp cải thiện quá trình tiêu hóa, đặc biệt là trong việc phân giải đường lactose và hấp thu các khoáng chất như canxi, magiê, và sắt. Chúng còn kích thích sản xuất enzyme tiêu hóa, hỗ trợ quá trình chuyển hóa và hấp thu các chất dinh dưỡng.

• Kích thích hệ miễn dịch: Probiotics tăng cường hoạt động của các tế bào miễn dịch như đại thực bào và tế bào lympho, giúp bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường.

2.2. Lợi ích chính của Probiotics

Cải thiện tiêu hóa: Probiotics giúp điều chỉnh nhu động ruột, cải thiện tính đều đặn của hệ tiêu hóa, đặc biệt trong trường hợp táo bón mãn tính. Một số chủng probiotics (như Lactobacillus rhamnosus GG và Saccharomyces boulardii) đã được chứng minh hiệu quả trong việc giảm tiêu chảy do nhiễm trùng hoặc do sử dụng kháng sinh.

Tăng cường hệ miễn dịch: Probiotics kích thích sản xuất các tế bào miễn dịch như đại thực bào, tế bào lympho T, và kháng thể IgA, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiêu hóa và đường hô hấp thông qua việc ức chế vi khuẩn gây hại và tăng cường hàng rào bảo vệ của niêm mạc ruột.

Hỗ trợ điều trị một số bệnh lý: Probiotics có tác dụng cải thiện triệu chứng và giảm viêm trong các bệnh viêm ruột như viêm loét đại tràng (ulcerative colitis) và bệnh Crohn. Một số nghiên cứu cho thấy probiotics giúp giảm tình trạng dị ứng, đặc biệt là dị ứng thức ăn, thông qua việc điều hòa đáp ứng miễn dịch. Bổ sung probiotics (như Lactobacillus rhamnosus GG) cho trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai có thể giảm nguy cơ mắc eczema và cải thiện triệu chứng ở những người đã bị bệnh.

2.3. Nguồn thực phẩm chứa Probiotics

Thực phẩm tự nhiên lên men: Một trong những nguồn probiotics phổ biến nhất là sữa chua, chứa các vi khuẩn có lợi như Lactobacillus bulgaricus và Streptococcus thermophilus. Kim chi là món ăn truyền thống Hàn Quốc từ rau cải thảo lên men, giàu vi khuẩn có lợi như Lactobacillus kimchii. Dưa cải thảo hoặc dưa leo lên men tự nhiên, cung cấp các vi khuẩn lactic hỗ trợ sức khỏe đường ruột. Món đậu nành lên men (natto) truyền thống của Nhật Bản, chứa vi khuẩn Bacillus subtilis có lợi cho hệ tiêu hóa và xương khớp. Một loại trà lên men chứa nhiều vi sinh vật có lợi cùng với acid lactic và các enzyme hỗ trợ tiêu hóa là Kombucha

Sản phẩm bổ sung: Probiotics có thể được bổ sung dưới dạng thực phẩm chức năng dạng bột hoặc viên nén, cung cấp các chủng vi khuẩn như Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium bifidum, hoặc Saccharomyces boulardii. Những sản phẩm này thường được tiêu chuẩn hóa về số lượng vi sinh vật sống (đơn vị CFU – Colony Forming Units) để đảm bảo hiệu quả.

Lưu ý: Khi sử dụng thực phẩm chứa probiotics, cần lưu ý chọn sản phẩm có ghi rõ vi sinh vật sống và tránh thực phẩm đã qua xử lý nhiệt độ cao, vì điều này có thể làm mất đi lợi khuẩn.

3. Vậy còn Prebiotics là gì?

3.1. Cơ chế hoạt động của Prebiotics chủ yếu là:

• Làm “thức ăn” cho probiotics: Prebiotics tạo điều kiện để các vi khuẩn có lợi như Lactobacillus và Bifidobacterium phát triển mạnh mẽ bằng cách cung cấp nguồn năng lượng và dinh dưỡng cần thiết. Khi vi khuẩn có lợi sử dụng prebiotics, chúng sinh ra các hợp chất như axit béo chuỗi ngắn (SCFA), bao gồm axit butyric, propionic và acetic, có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe đường ruột.

• Không bị tiêu hóa ở dạ dày và ruột non: Prebiotics không bị enzyme tiêu hóa phân hủy hoặc hấp thu trong dạ dày và ruột non. Chúng di chuyển đến ruột già, nơi các vi khuẩn có lợi lên men chúng thành năng lượng và các hợp chất sinh học có lợi cho cơ thể.

• Tác động đến hệ vi sinh vật đường ruột: Prebiotics giúp tăng cường số lượng và hoạt động của các lợi khuẩn, đồng thời ức chế sự phát triển của các vi khuẩn gây hại. Sự lên men của prebiotics tạo ra môi trường axit nhẹ trong ruột già, không thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh nhưng tối ưu cho lợi khuẩn.

3.2. Lợi ích chính của Prebiotics

Cải thiện chức năng tiêu hóa: Prebiotics kích thích sự phát triển của các vi khuẩn có lợi trong ruột, giúp tăng cường hiệu quả tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng. Chúng giúp giảm các vấn đề tiêu hóa như đầy hơi, táo bón và hội chứng ruột kích thích (IBS).

Hỗ trợ sự cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột: Bằng cách cung cấp dinh dưỡng cho probiotics, prebiotics giúp duy trì hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh, đồng thời giảm sự phát triển của vi khuẩn gây hại. Một hệ vi sinh vật cân bằng không chỉ hỗ trợ tiêu hóa mà còn có lợi cho hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể.

Giảm nguy cơ ung thư đại tràng, hỗ trợ kiểm soát đường huyết: Sản phẩm lên men từ prebiotics, như axit béo chuỗi ngắn (SCFA), có thể bảo vệ niêm mạc ruột, giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng. Prebiotics cải thiện độ nhạy insulin và giúp kiểm soát đường huyết bằng cách làm chậm quá trình hấp thu carbohydrate.

3.3. Nguồn thực phẩm chứa Prebiotics:

• Tỏi: Chứa inulin và fructooligosaccharides (FOS), là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho vi khuẩn có lợi.

• Hành tây: Chứa prebiotics tự nhiên như inulin và quercetin, giúp tăng cường sức khỏe đường ruột.

• Chuối: Đặc biệt là chuối chưa chín hoàn toàn, rất giàu chất xơ hòa tan và inulin.

• Măng tây: Cung cấp nguồn inulin dồi dào, hỗ trợ sự phát triển của probiotics.

• Lúa mạch và yến mạch: Cả hai đều chứa beta-glucan và chất xơ hòa tan, giúp thúc đẩy sức khỏe đường ruột.

• Atiso: Rất giàu inulin, là một trong những nguồn prebiotics tốt nhất từ thực vật.

4. Sự kết hợp giữa Prebiotics và Probiotics

Khi kết hợp 2 loại, probiotics (vi sinh vật sống có lợi) và prebiotics (nguồn thức ăn của vi khuẩn có lợi) tạo thành synbiotics. Sự kết hợp này giúp tối ưu hóa lợi ích của cả hai bằng cách: Hỗ trợ sự phát triển và hoạt động của probiotics. Tăng cường hiệu quả tổng thể trong việc cải thiện sức khỏe đường ruột và miễn dịch.

4.1. Lợi ích của việc kết hợp Prebiotics và Probiotics

Cải thiện hiệu quả hệ tiêu hóa: Probiotics bổ sung lợi khuẩn trực tiếp, trong khi prebiotics cung cấp dinh dưỡng để duy trì và phát triển quần thể vi khuẩn có lợi, giúp tăng cường khả năng tiêu hóa và giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như đầy hơi, táo bón và tiêu chảy.

Tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng: Sự kết hợp này giúp tối ưu hóa việc hấp thụ các khoáng chất như canxi, magiê và sắt, đồng thời hỗ trợ quá trình chuyển hóa năng lượng từ thực phẩm. Các axit béo chuỗi ngắn (SCFA) sinh ra từ quá trình lên men prebiotics cũng cải thiện sức khỏe niêm mạc ruột, giúp tăng cường hấp thu dưỡng chất.

Giảm viêm và tăng cường miễn dịch: Sự cân bằng vi khuẩn đường ruột do synbiotics tạo ra giúp giảm tình trạng viêm mãn tính ở ruột, một nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý tiêu hóa và tự miễn. Synbiotics tăng cường hệ thống miễn dịch bằng cách kích thích sản xuất kháng thể IgA và điều hòa hoạt động của các tế bào miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và bệnh tật.

Synbiotics có thể được bổ sung thông qua thực phẩm (như sữa chua giàu probiotics và prebiotics) hoặc các sản phẩm chức năng. Một chế độ ăn uống cân bằng, kết hợp các thực phẩm giàu probiotics và prebiotics, mang lại hiệu quả lâu dài cho sức khỏe.

5. Kombucha và lợi ích của nó

Kombucha là một loại trà lên men tự nhiên, được sản xuất từ sự lên men của đường (thường từ trà xanh hoặc trà đen) bởi vi khuẩn và nấm men có lợi (Scoby – Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast). Loại thức uống này không chỉ chứa probiotics tự nhiên mà còn cung cấp các enzym, axit hữu cơ, và vitamin (như B và C) hỗ trợ sức khỏe.

Aroma đã ứng dụng công nghệ hiện đại để phát triển Kombucha dạng bột, giúp tăng tính tiện dụng và dễ dàng ứng dụng trong sản xuất thực phẩm và đồ uống. Sản phẩm giữ nguyên các lợi ích sức khỏe của Kombucha truyền thống, đồng thời tối ưu hóa việc lưu trữ và sử dụng trong công nghiệp chế biến.

Kombucha dạng bột từ Aroma có thể được sử dụng làm: đồ uống tiện lợi, thực phẩm bổ sung và công nghiệp chế biến. Trong đồ uống, bột Kombucha hòa tan nhanh, giữ nguyên hương vị và lợi ích sức khỏe. Làm nguyên liệu cho các sản phẩm dinh dưỡng như thanh năng lượng, làm thành phần trong đồ uống giải khát và nước uống sức khỏe. 

5.1. Lợi ích của Kombucha đối với sức khỏe

Kombucha chứa các probiotics tự nhiên giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm các triệu chứng như đầy hơi, táo bón và tiêu chảy. Nó cũng hỗ trợ sản xuất axit béo chuỗi ngắn (SCFA), giúp nuôi dưỡng tế bào niêm mạc ruột và cải thiện sức khỏe đường ruột.

Kombucha chứa axit gluconic và các hợp chất chống oxy hóa giúp thải độc cơ thể, hỗ trợ gan trong quá trình loại bỏ các độc tố. Ngoài ra, Kombucha cũng cung cấp vitamin nhóm B và sắt, hỗ trợ sản xuất năng lượng, giảm cảm giác mệt mỏi và tăng cường sức sống.

Kombucha có chứa polyphenols từ trà, giúp chống lại các gốc tự do và giảm quá trình oxy hóa, từ đó làm chậm quá trình lão hóa và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Các hợp chất này cũng hỗ trợ bảo vệ tim mạch và ngăn ngừa bệnh tật liên quan đến lão hóa.

Xem thêm: Công dụng của bột trà Kombucha đối với sức khoẻ

5.2. Cách sử dụng bột Kombucha

Bạn có thể dễ dàng hòa tan bột Kombucha vào nước lọc, tạo ra một thức uống bổ dưỡng, tiện lợi và giữ nguyên các lợi ích từ Kombucha truyền thống. Có thể điều chỉnh liều lượng tùy theo sở thích để có vị ngon và hiệu quả tối ưu.

Bột Kombucha có thể được thêm vào các món sinh tố, nước ép, hoặc đồ uống khác để tăng cường dinh dưỡng, đồng thời tạo ra một hương vị mới mẻ và bổ dưỡng. Cách sử dụng này không chỉ mang lại lợi ích về sức khỏe mà còn giúp bạn làm phong phú thêm khẩu phần ăn hàng ngày.

Lưu ý: Để đạt hiệu quả tối ưu, nên sử dụng đều đặn và kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh.

6. Hướng dẫn bổ sung Prebiotics và Probiotics

6.1. Lượng khuyến nghị sử dụng hàng ngày

Probiotics: Lượng probiotics khuyến nghị thường dao động tùy theo loại vi khuẩn và mục đích sử dụng. Tuy nhiên, một liều lượng phổ biến và hiệu quả là từ 1-10 tỷ CFU (Colony Forming Units) mỗi ngày, thường được chia thành 1-2 liều trong ngày. Liều lượng thấp (1-5 tỷ CFU/ngày) có thể hiệu quả cho việc duy trì sức khỏe đường ruột và hỗ trợ hệ miễn dịch. Liều lượng cao (10 tỷ CFU/ngày) có thể được sử dụng cho việc điều trị các vấn đề tiêu hóa cụ thể, chẳng hạn như tiêu chảy hoặc hội chứng ruột kích thích (IBS).

Prebiotics: Lượng prebiotics khuyến nghị trung bình là từ 3-10 gram/ngày. Lượng này có thể được tăng dần tùy theo phản ứng của cơ thể và mục tiêu sức khỏe. Inulin và fructooligosaccharides (FOS) là các loại prebiotics phổ biến, thường có trong thực phẩm như tỏi, hành tây, chuối, măng tây, và lúa mạch.

6.2. Lưu ý khi sử dụng

• Bổ sung Probiotics: Nếu bạn mới bắt đầu bổ sung probiotics, hãy bắt đầu với liều thấp và tăng dần để cơ thể làm quen. Một số người có thể gặp các triệu chứng như đầy hơi hoặc khó tiêu trong những ngày đầu.

• Bổ sung Prebiotics: Khi bắt đầu bổ sung prebiotics, hãy làm quen với chúng từ từ để tránh các vấn đề tiêu hóa như đầy hơi hoặc khó tiêu. Lượng prebiotics quá cao đột ngột có thể gây ra sự khó chịu.

Kết luận

Prebiotics và Probiotics đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Probiotics giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ miễn dịch, và giảm nguy cơ các vấn đề tiêu hóa như táo bón và tiêu chảy.

Prebiotics cung cấp "thức ăn" cho các lợi khuẩn, thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong ruột, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, duy trì sức khỏe đường ruột, và hỗ trợ các chức năng miễn dịch.

Nên bổ sung thực phẩm giàu Prebiotics và Probiotics vào chế độ ăn uống hàng ngày để duy trì sức khỏe đường ruột và cải thiện tổng thể sức khỏe. Các thực phẩm như sữa chua, kim chi, tỏi, hành tây, chuối, và măng tây là những lựa chọn ưu tiên. Ngoài ra có thể bổ sung bột Kombucha của Aroma như một giải pháp tiện lợi và hiệu quả để bổ sung Prebiotics và Probiotics, giúp cải thiện tiêu hóa, thanh lọc cơ thể và cung cấp năng lượng cho cơ thể mỗi ngày.

Thông qua việc bổ sung các vi sinh vật có lợi và chất xơ trong chế độ ăn, bạn có thể tối ưu hóa sức khỏe đường ruột, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ sức khỏe lâu dài.

Bột Kombucha sấy khô của Công ty TNHH Thực phẩm AROMA là một lựa chọn tiện lợi và đáng tin cậy. Sản phẩm bao gồm các loại Kombucha trà đen, trà xanh, và trà ô long, được sản xuất theo quy trình khép kín và công nghệ hiện đại, đảm bảo chất lượng cao, đáp ứng các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế về an toàn thực phẩm. Ngoài ra, chúng tôi cung cấp đa dạng các dòng sản phẩm như nguyên liệu, phụ gia, hương liệu, tinh dầu,... với giá cả hợp lý, cùng đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp sẵn sàng hỗ trợ mọi nhu cầu của khách hàng. Uy tín, trách nhiệm và dịch vụ hậu mãi tận tâm chính là lý do AROMA luôn là lựa chọn hàng đầu trong ngành công nghiệp thực phẩm. Hãy liên hệ ngay Hotline: +84972913136 để được tư vấn và nhận mẫu thử ngay!